Çiğdem Toker / 28 Ocak 2019
İBB’den vakıflara “hizmet” raporu
İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB), 56 sayfalık bir rapor hazırlamış. Adı: STK (Sivil Toplum Kuruluşu)-Okul-Yurt Faaliyeti Raporu 2018.
Ensar, TÜRGEV, TÜGVA, T3, Aziz Mahmud Hüdayi gibi; yönetim profillerinde Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’a hem akrabalık, hem de siyasi bağlar ile yakınlığı bulunan vakıflara, İBB olanaklarıyla verilen hizmetler ayrıntılarıyla yer alıyor.
Rapor, iktidara yakın bu vakıflara aktarılan kamu kaynaklarını net ve şık biçimde ortaya koyuyor. (Tasarım ve renkleriyle şık bir rapor.) Ama gelin görün ki, bu rapor ilan edilmemiş. İBB, geniş kamu kaynaklarını seferber ettiği bir alana dair faaliyet raporunu, İBB Meclisi’ne getirip tartışmaya açma gereği duymamış.
Oysa bu paralar hepimizin vergilerinden oluşuyor. O yüzden İBB’nin nedense paylaşmadığı listeyi burada paylaşalım. Biz de bir kamu hizmeti yapalım. İBB’nin vakıf, dernek, okul, okul spor salonlarına yaptığı desteğin toplam tutarı: 847 milyon 592 bin 858 lira, 27 kuruş.
“TANIDIK” VAKIFLAR
“2018 yılı ve öncesini” kapsayan tabloda aslan payı, 74.3 milyon TL ile TÜGVA’nın.Onu 51.6 milyon TL ile TÜRGEV, 41.4 milyon TL ile T3 Vakfı, 29.8 milyon TL ile Ensar Vakfı izliyor.
Ensar’dan sonra, İBB’den en çok yardım alan vakıf,mütevelli heyetinde Bilal Erdoğan’ın bulunduğu Okçular Vakfı: 16.6 milyon TL. Onu da küçük bir farkla Ahmet Hamdi Topbaş’ın başkanlık ettiği Aziz Mahmud Hüdayi Vakfı izliyor: 16.5 milyon TL. İBB’nin 74.3 milyon TL destek verdiği TÜGVA’nın
Yüksek İstişare Kurulu’nda Bilal Erdoğan’ın; TÜRGEV yönetiminde de İBB Başkanı Mevlüt Uysal’ın yer aldığını not düşelim. Kısa adı T3 olan Türkiye Teknoloji Takımı Vakfı’nın Mütevelli Heyeti Başkanı ise Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın damadı ve yerli İHA üreticisi Baykar Makina’nın teknik müdürü Selçuk Bayraktar.
OKÇULAR’A 4.4 MİLYON NAKİT
İBB’nin vakıflara desteği farklı kalemlere dayanıyor. Maliyet rakamları, raporda tek tek listelenen şu desteklerden oluşmuş:
Ulaşım, malzeme, yeme-içme, tefrişat, bakım onarım tadilat, yer tahsisi, konaklama, Beyaz Gezi,personel desteği, spor malzemesi, eğitim materyali, kiralama bedeli, bilişim malzemesi, proje,tanıtım-medya. Maliyet kalemleri arasında en yüksek tutarı bazen kiralama, bazen tefriş oluşturuyor. Okçular Vakfı’nda olduğu gibi 4.4 milyon TL “proje” başlığı altında nakdi yardım yapıldığı da görülüyor.
AZİZ MAHMUD HÜDAYİ VAKFI
Aziz Mahmud Hüdayi Vakfı için 2018’de biri Gaziosmanpaşa, dördü Üsküdar’da olmak üzere toplam 5 bina kiralanmış. 3 milyon 35 bin TL’lik tahsis yapılmış. 2014-2018 döneminde ödenen toplam kira bedeli ise 8.3 milyon TL.Bu vakıf son günlerde Acıbadem’deki TİBAŞ arsası olarak bilinen alana yargı kararı çiğnenerek yaptırılan “kız öğrenci yurdu” inşaatı dolayısıyla gündemde. Yıllar önce kamu yararına bedelsiz terk edilen bu arazi, Üsküdar Belediyesi’nce vakfa 29 yıllığına devredilmiş. Mahalle sakinlerinin açtığı davada İstanbul 5. İdare Mahkemesi yürütmeyi durdurma kararı vermesine rağmen, birkaç gün önce mühür kırılarak inşaat yeniden başladı.
“Çocuklarımızın geleceği”
Raporun saklı tutulduğunu İBB Meclis üyesi Tarık Balyalı’yı arayarak öğrendim. “Protokoller görüşülmüştü elbette. Ama böyle bir çalışmadan haberimiz olmadı” diyen Balyalı, büyük uğraş verdiklerini anımsattı.
“Arsa ve bina tahsislerinin 1 milyar TL’ye ulaştığını gördük. Özellikle yandaş dernek ve vakıflar üzerinden yeni eğitim sistemini dizayn ediyorlar. Bu bir proje. O yüzdendir ki yer bulamayınca 3. Şahıslardan alıp kiralarını üstleniyorlar. Yurtlar beş yıldızlı otel konforunda. Çocuklarımızın geleceği yandaş vakıfların kurs ve yurtlarına kalmıştır maalesef.” [1]
Çiğdem TOKER 30 Ocak 2019
İBB’nin seçilmiş vakıflara desteği
İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nce (İBB) hazırlanan “STK (sivil toplum kuruluşu) – Okul-Yurt Faaliyeti Raporu 2018”, kamu kaynaklarının dağıtımında uyulması gereken şeffaflık ilkesinin önemiyle iç içe biçimde; laik, bilimsel, demokratik, eşit ve parasız eğitime alternatif olarak kurgulanan “dindar nesil” politikasına sağlanan mali ve lojistik
desteği sergiliyor.
Bazı okurlar ilk yazımda vurgulamama rağmen, aktardığım verilerin belgesinin olup olmadığını merak etmiş. Var. Ve zaten söz konusu raporun; bu köşeden önce, her türlü gelir düzeyi, siyasi görüş ve inançtan 15 milyon insanın yaşadığı İstanbul’u yöneten belediye sitesinden duyurulması gerekiyordu.
Bugün ayrıntılı veriler aktaracağımız raporda, “STK” diye anılan seçilmiş vakıflar için İBB’ce verilen desteğin türleri tek tek listelenmiş.Rapora sadık kalarak bazı vakıflara sağlanan destek maliyeti özetle:
– TÜGVA
(Türkiye Gençlik Vakfı) için: 74.3 milyon TL ile en yüksek katkıyı alan bu vakfa verilen desteğin 47.3 milyon TL’sini “proje” bedeli oluşturuyor. “Proje” ödemesini 8.1 milyon TL ile bakım onarım, 5.9 milyon TL ile kiralama, 4 milyon TL ile bilişim malzemesi , 3.5 milyon TL ile tefriş, 2.7 milyon TL ile eğitim materyalleri, 1.4 milyon TL ile yeme-içme izliyor. (Yeme- içme harcamasından 231 bin 554 kişi yararlanmış.) İBB’nin TÜGVA için kiraladığı binalara, 2018 yılında 2.4 milyon TL ödenmiş. Vakfın Eyüp’teki genel merkez binasının İBB’ye maliyetinin ise 30.4 milyon TL olduğu, yine belediye raporunda yazıyor.
– TÜRGEV
(Türkiye Gençlik ve Eğitime Hizmet Vakfı) için:Toplam 51.6 milyon TL’lik destek içinde en yüksek pay, 29.8 milyon TL ile 27 öğrenci yurdunun bakım onarımında. Bunu 11.3 milyon TL ile tefrişat bilişim malzeme, 8 milyon TL ile kiralama, 2.4 milyon TL ile de ulaşım izliyor.
– Ensar için:
İBB’nin Ensar’a sunduğu toplam 29.8 milyon TL’lik hizmet maliyeti içinde ilk sırayı 15 milyon TL ile bakım onarım alıyor.Bunu 12.6 milyon TL ile kiralama, 1.5 milyon TL ile tefrişat bedeli izliyor. (Ensar için 2014-2018 yılları arasında, Ataşehir 1, Ataşehir 2,Avcılar, Büyükçekmece, Kartal 1, Kartal 2, Şişli’de 7 adet bina kiralanarak 12.6 milyon TL’lik tahsis yapılmış.) Sadece 2018’de ise 3.8 milyon TL kiralama bedeli ödenmiş.
– Okçular Vakfı için:
Toplam 16.6 milyon TL olan desteğin en yüksek kalemini 5 milyon TL ile spor malzemesi ve GSM hizmetleri oluşturuyor. Bunu, 4.7 milyon TL ile personel desteği, 4.4 milyon TL ile proje nakdi yardım, 1.1 milyon TL ile bakım onarım tadilat, 540.5 bin TL ile tefrişat, 471.2 bin TL ile ulaşım, 342.4 bin TL ile yeme içme izliyor.
DİĞER STK’LARA 15.6 MİLYON
Raporda, büyük “tanıdık” vakıflar dışında destek verilen “diğer STK’lar” sayfası da var. Buna göre, 41 dernek ve vakfa toplam 15.6 milyon TL’lik destek verilmiş. (İsviçre Türk Diyanet Vakfı, Gülistan Kuran Kursu, Çölyak Derneği, KADEM Ümmet Vakfı bunlardan birkaçı.)
İBB’nin “okul çalışmaları” başlığı altında, toplam 270 okula 19.1 milyon TL’lik de bakım onarım hizmeti vermiş.
SEKTÖRLER CANLI TUTULUYOR
İBB’nin STK’lara sağladığı desteklere dair bu raporundan “okunabilen” bir gerçeklik daha mevcut: O da gıda, ulaşım, eğitim malzemesi, bilişim, mefruşat, bakım onarım gibi alanlar üzerinden yapılan bu yardımların yüzlerce firmayı ayakta tuttuğu. [2]
İsmailağa… TÜRGEV… Ensar…
Bakanlar Kurulunda kabul edilen “Ulusal ve Resmi Bayramlar ile Mahalli Kurtuluş Günleri, Atatürk Günleri ve Tarihi Günlerde Tören ve Kutlamalar Yönetmenliğinde değişiklik yapılmasına dair yönetmelik” bugün Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Sözcü’den Deniz Ayas’ın haberine göre 2012 tarihli yönetmeliğe yapılan ekleme ile “Kamu yararına çalışan dernek başkanları”nın yanına “Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıf başkanları da” eklendi. Yani şu an Türkiye’deki 265 ‘vergi muafiyetine sahip’ vakıf da protokol listesine girdi.
TÜRGEV DE VAR MEHMETÇİK VAKFI DA
Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan 265 vakfın içinde kamuoyunun yakından tanıdığı vakıflar da var. Protokole girmeye hak kazanan vakıflar içerisinde Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın çocuklarının yönetim kadrosunda olduğu TÜRGEV ve TÜGVA’nın yanı sıra Türkiye Diyanet Vakfı, Türk Silahlı Kuvvetleri Mehmetçik Vakfı, Türk Polis Teşkilatını Güçlendirme Vakfı gibi köklü vakıflar da bulunuyor.
İSMAİLAĞA CEMAATİNİN VAKFI VE ENSAR VAKFI DA VAR
265 vakıf arasında en dikkat çekici olanları ise kamuoyunda İsmailağa cemaatinin vakfı olarak bilinen İsmailağa Camii İlim ve Hizmet Vakfı ile Ensar Vakfı. Resmi internet sitesinde “İsmailağa Camiası” ibaresi yer alan İsmailağa Camii İlim ve Hizmet Vakfı’nın başkanı ve yönetim kurulunun kimlerden oluştuğu bilinmiyor. Ensar Vakfı’nın başkanlığını İsmail Cenk Dilberoğlu yapıyor.
ULUSAL BAYRAMLARDA PROTOKOLE DAHİL OLABİLECEKLER
Yönetmelikle birlikte İsmailağa Camii İlim ve Hizmet Vakfı ile Ensar Vakfı’nın genel başkan ve şube başkanları; ulusal ve resmi bayramlar ile mahalli kurtuluş günleri ve Atatürk günlerinde protokolde yer alabilecekler. Örneğin İsmailağa Cemaati’nin temsilcileri, valiliklerin ev sahipliğinde düzenlenen 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı resepsiyonundan, kentlerin meydanlarında yapılan “Atatürk’ün kente gelişi” gibi kutlamalarda protokole yer bulabilecekler.
ABDULLAH GÜL VE RECEP TAYYİP ERDOĞAN ÜNİVERSİTELERİ DE VAR
Vergi muafiyeti tanınan vakıflar arasında; Abdullah Gül Üniversitesi’ni Destekleme Vakfı ile Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Geliştirme Vakfı da bulunuyor. [3]
