Palm yağından sonra “akrilamid” tartışması başladı
İngiliz Daily Mail gazetesi cipslerden bisküvilere, bebek mamalarından ekmeklere kadar pek çok üründe, kansere neden olan bir kimyasalın yüksek miktarda bulunduğunu yazdı. Türkiye’de ise “akrilamid” isimli bu kimyasalla ilgili herhangi bir yasal düzenleme bulunmuyor.
İngiliz Gıda Standartları Ajansı (FSA) ülkede satılan 25 üründe yüksek oranda akrilamid isimli kimyasalın bulunduğunu açıkladı.Hayvanlar üzerinde daha önce yapılan testlerde bu kimyasalın, DNA mutasyonunu tetiklediği ortaya konulmuştu.
FSA’nın önerdiği maksimum akrilamid seviyesi gıdalara göre farklılık gösteriyor. Örneğin cipslerdeki akrilamid oranı maksimum 1000 birim olabilirken, bebek mamalarında bu oran 50’ye düşüyor.Türkiye’de de birkaç çeşidi satılan McVities markasının “Krackawheat” isimli bisküvisinde bulunan akrilamid oranı da 500 olması gerekirken 544 olarak tespit edilmiş.
Daily Mail gazetesi piyasadaki sakıncalı ürünlerin listesini yayınladı. Listede kırmızı ile gösterilen rakamlar tespit edilen akrilamid seviyesini gösteriyor. Yanındaki sayı ise kilogram başına kaç mikrogram akrilamid kimyasalı içermesi gerektiğini ifade eden referans değeri belirtiyor.
HER GÜN YENİ BİR UYARI
FSA tarafından yapılan sağlık uyarısı, yanık ekmek ve fırınlanmış patatesin zararlı olduğu haberlerinin üzerinden 24 saat geçmeden yapıldı.Çok kızartılan ekmek ve patates kanser riski taşıyor Öte yandan geçen hafta Nutella’nın içeriğindeki palmiye yağının kansere neden olduğu haberiyle büyük bir tartışmanın fitili ateşlenmişti.
yağı konusunda duyarlıyız’
2014 ve 2015 senelerinde test edilen 526 ürün arasından tespit edilen bu 25 ürünle ilgili FSA tüketicilere direkt uyarıda bulunmadı. Ancak üretici firmalardan akrilamid seviyelerinin düşürülmesi istendi.İngiltere’de uzun yıllardır gıdalardaki akrilamid seviyesinin düşürülmesi için çalışmalar yürütülüyor.
AKRİLAMİD NEDİR?
Akrilamid nişastalı gıda ürünlerinde kızartma, fırınlama ve kavurma gibi yüksek sıcaklıkta pişirme sırasında oluşan kimyasal bir bileşiktir. Isıl işlem gören yiyeceklerde pişirme sonucunda doğal biçimde oluşur. Patates cipsi, patates kızartması, ekmek, bisküvi, ve kahve gibi ürünlerde bulunan akrilamid, aslında yiyeceklerde eskiden beri var olmakla birlikte ilk kez 2002 senesinde tespit edildi.
TÜRKİYE’DE KONUYLA İLGİLİ YASAL DÜZENLEME BULUNMUYOR
Türkiye’de konu ile ilgili çeşitli bilimsel araştırmalar yürütülmekle birlikte yasal bir düzenleme ve yaptırım bulunmamaktadır.Kuzey Amerika ülkeleri ve Avrupa Birliği’nin gıdalardaki akrilamid düzeylerini takip etmek ve oluşumunu engelleyici üretim süreçleri geliştirmek için yöntem ve kılavuzlar bulunmaktadır.
Akrilamid gıdalara nasıl giriyor?
Karbonhidrat açısından zengin bazı yiyecekler 120 derecenin üzerindeki sıcaklıklarda haşlama dışındaki metodlarla işlendiğinde veya pişirildiğinde (kızartma, fırınlanlama, kavurma) oluşur. Akrilamid, kararma reaksiyonu sırasında gıdada bulunan şeker ve nişastanın (karbonhidratların) bir protein yapıtaşı olan asparajin ile kimyasal tepkimeye girmesiyle açığa çıkar.
Akrilamid oluşumu tamamen engellenebilir mi?
Tüketici tarafından talep edilen tad, koku ve görünümü koruyarak akrilamid oluşumu tamamen engelleyecek tek ve kolay bir çözüm bulunmamaktadır. Ancak azaltmaya yönelik çalışmalar devam etmektedir.
